Sonic the Hedgehog - seria multimedialna stworzona i rozwijana przez Sega Corporation. Główny bohater, Sonic, to niebieski jeż posiadający zdolność biegania z ponaddźwiękową prędkością. Za wydawanie gier odpowiada Sega, a za ich produkcję odpowiedzialne jest przede wszystkim Sonic Team, pomijając spin-offy tworzone przez firmy zewnętrzne. Do marca 2023 roku gry z serii zostały sprzedane lub pobrane ponad 1,6 miliarda razy, co czyni ją jedną z najbardziej dochodowych franczyz w historii branży gier wideo.
Seria zadebiutowała wydaniem gry Sonic the Hedgehog w 1991 roku na konsolę Sega Mega Drive. Sukces tej gry pomógł zwiększyć popularność firmy Sega w pierwszych latach czwartej generacji konsol. Głównym projektantem postaci został Naoto Ohshima, podczas gdy Yuji Naka, który później został przewodniczącym całego Sonic Team, stał się programistą. Hirokazu Yasuhara był planistą poziomów gry, a muzykę skomponował Masato Nakamura z japońskiego zespołu Dreams Come True.
Obecnie Yuji Naka, Hirokazu Yasuhara i Naoto Ohshima nie są aktywnie zaangażowani w produkcję gier z serii Sonic the Hedgehog. Naka opuścił firmę w 2006 roku aby założyć własne studio o nazwie Prope. Ohshima założył firmy Artoon i Arzest, a Yasuhara dołączył do Bandai Namco. Obecnie całym Sonic Team kieruje Takashi Iizuka, który zajął stanowisko przewodniczącego studia w 2008 roku. Jego największy wkład obejmuje głównie gry Sonic Colors i Sonic Generations. Muzyką i udźwiękowieniem zajmuje się natomiast Sega Sound Team, z okazjonalnym wkładem ze strony zespołu Crush 40.
Z serią gier łączą się także inne media: przede wszystkim komiksy Sonic the Hedgehog wydawane przez IDW Publishing od 2018 roku[1] i serial animowany Sonic Prime produkcji Man of Action Entertainment[2].
Opis[]
W prawie każdej grze z serii głównym bohaterem jest Sonic the Hedgehog - antropomorficzny niebieski jeż. W roli głównego złoczyńcy występuje zaś naukowiec o pseudonimie Doktor Eggman. Głównym celem antagonisty jest podbój świata i zbudowanie swojego Imperium Eggmana. Sonic, samotnie lub z pomocą przyjaciół, powstrzymuje Doktora. Ważną rolę w serii odgrywają Szmaragdy Chaosu, czyli siedem starożytnych artefaktów, pozwalających Sonicowi dokonać transformacji w Super Sonica.
Istotnymi elementami w samej rozgrywce w większości gier z serii są pierścienie. Służą do zdobywania punktów i chronią Sonica od śmierci. Jeśli jeż otrzyma obrażenia to upuści zebrane przez siebie pierścienie, ale nie zginie. Wspomniane Szmaragdy Chaosu często znajdują się w etapach specjalnych, na które można się dostać po spełnieniu określonych wymagań. Najczęściej wejściem na te poziomy są wielkie pierścienie. Zdobywanie Szmaragdów Chaosu zwykle na transformację w Super Sonica i odblokowuje dodatkowy poziom lub zakończenie gry. Poza Szmaragdami Chaosu występuje również Główny Szmaragd. Jest od nich kilkakrotnie większy i odgrywa istotną rolę w fabule niektórych gier. Poziomy składają się z przeróżnych tematyk, każda zawiera inne, unikalne elementy.
Historia[]
Pierwsza gra z serii Sonic the Hedgehog była dwuwymiarowym sidescrollerem. Większość dwuwymiarowych gier z serii cechuje proste sterowanie i szybka rozgrywka, wymagająca od gracza biegania nie tylko po prostych trasach, ale również ścianach, sufitach i różnego rodzaju pętlach. Popularne są poziomy o tematyce parku rozrywki, w których występuje stoły do pinballa i wszelkie elementy z nimi związane. Poziomy są zwykle podzielone na akty, średnio od dwóch do trzech. Poza sekcjami w których gracz może wykorzystać swoją szybkość, pojawiają się również miejsca wymagające od gracza precyzyjnego przeskakiwania pomiędzy platformami.
Od 1996 roku seria zaczęła czynić pierwsze kroki w stronę gier trójwymiarowych. Pierwszym wynikiem tego była gra Sonic 3D Blast, pseudotrójwymiarowa gra (2.5D), wydana po raz pierwszy na Mega Drive w 1996 roku. Za produkcję gry odpowiada studio Traveler's Tales, lecz członkowie Sonic Team pracowali również nad etapami specjalnymi w wersji na Saturna/PC. Później próbowano stworzyć grę Sonic X-treme, która miała zawierać jeszcze więcej elementów 3D. Prace nad nią zostały jednak porzucone.
W 1997 na Saturna ukazała się kompilacja Sonic Jam. Zawierała gry takie jak: Sonic the Hedgehog, Sonic the Hedgehog 2, Sonic the Hedgehog 3 i Sonic & Knuckles, oraz trójwymiarowy świat o nazwie Sonic World. Pozwalał graczowi na sterowanie Soniciem w trójwymiarowym środowisku i pełnił funkcję interaktywnego menu.
W celu wprowadzenia produktów z Soniciem na różne rynki, Sega opracowała dwie główne fabuły w instrukcjach: oryginalna japońska wersja i zlokalizowana wersja dla pozostałych regionów. Na tej drugiej oparły się komiksy Archie Comics, serial SatAM i inne media. Przedstawiane tam wersje historii różniły się od siebie czasami znacząco, a czasami w niewielkim stopniu. Wraz z wydaniem konsoli Sega Dreamcast seria ujednoliciła się pod kątem fabuły.
Mimo że Sonic R była drugą (po Sonic the Fighters) trójwymiarową grą z serii, to nie odniosła takiego sukcesu jak wydana po raz pierwszy w 1998 gra Sonic Adventure. Wprowadziła ona znaczące dla serii zmiany w wyglądzie postaci, pozwoliła Sonicowi odnaleźć się w środowisku trójwymiarowym i pogłębiła warstwę fabularną serii. Z okazji 10 urodzin serii w 2001 roku ukazał się sequel o nazwie Sonic Adventure 2, który odniósł jeszcze większy sukces. Zmodyfikowane wersje tychże gier, ukazały się w 2002 roku (Sonic Adventure 2: Battle) i w 2003/2004 (Sonic Adventure DX: Director's Cut). Obie te gry były portami swoich poprzedniczek na Nintendo GameCube, przy czym Sonic Adventure DX wydano również na PC. W 2001 roku Sonic miał swój debiut na konsoli Nintendo, Game Boy Advance, kiedy ukazała się gra Sonic Advance. Zapoczątkowała ona cykl kolejnych dwóch gier spod tego tytułu. Powrócono w nich do klasycznego, dwuwymiarowego stylu rozgrywki. Były to również pierwsze gry zaprojektowane przez studio Dimps, które w kolejnych latach będzie odpowiadało za kilka dwuwymiarowych gier z serii.
W 2003 roku postanowiono skierować serię na nowe tory, aby poszerzyła grono fanów. Kiedy Dreamcast stracił swoją popularność, Sega wydała grę Sonic Heroes. Była to pierwsza gra z serii, wydana na wiele platform: Nintendo GameCube, PlayStation 2, Xbox i PC. Gra wprowadziła styl rozgrywki oparty na sterowanie drużyną składająca się z trzech postaci. Każda posiadała inne umiejętności przydatne w danym momencie. Gra sprzedała się dobrze, ale jej oceny wahały się od mieszanych do pozytywnych. W tym samym roku pojawił się również serial anime Sonic X.
W 2005 roku ukazała się gra Shadow the Hedgehog. Różniła się od poprzednich tytułów tym, że główną rolę odgrywał w niej czarny jeż Shadow znany z Sonic Adventure 2. Gra opierała się na systemie dokonywania wyborów, poprzez wypełnianie różnych misji na poziomach. Poza standardowymi metodami rozgrywki do dyspozycji graczy oddano możliwość korzystania z broni palnej. Gra spotkała się z wieloma negatywnymi i mieszanymi ocenami, ze względu na powyższe czynniki i decyzję Segi o wymianie poprzednich angielskich aktorów na aktorów z 4Kids Entertainment, którzy podkładali głos postaciom z Sonic X. W tym samym roku wydano także Sonic Rush - pierwszą grę z serii na konsolę Nintendo DS. W 2007 roku ukazał się sequel o nazwie Sonic Rush Adventure. Obie gry nawiązywały do stylu rozgrywki zaprezentowanego w Sonic Advance 2 i klasycznych tytułach z serii, łącząc je z elementami 3D.
W 2006 roku ukazała się gra Sonic the Hedgehog, wydana z okazji 15 urodzin serii. Z powodu licznych błędów i niedokończenia spotkała się z wieloma negatywnymi recenzjami. W tym roku z Sonic Team odszedł również Yuji Naka. Rok później wydano pierwszą grę z serii Storybook - Sonic and the Secret Rings na konsolę Wii. Jej sequelem była wydana w 2009 roku gra Sonic and the Black Knight. W latach 2006 i 2007 na PSP ukazały się gry Sonic Rivals i Sonic Rivals 2, łączące elementy platformówki i bijatyki.
W 2008 roku wydano pierwszą grę, która korzystała z silnika Hedgehog Engine, zaprojektowanego przez Sonic Team na potrzeby Sonic Unleashed. Prace nad silnikiem trwały trzy lata, a rozpoczęły się w 2005 roku. W roku 2010 zapowiedziana została gra Project Needlemouse, której finalny tytuł nosił nazwę Sonic the Hedgehog 4. Gra została podzielona na dwa epizody. Drugi wydano dopiero w 2012 roku, dwa lata po ukazaniu się pierwszego. Sonic 4 nawiązywał do pierwszych gier z serii. Gra korzystała z trójwymiarowych modeli postaci umieszczonych w perspektywie 2D. Najważniejsza grą wydaną w tym roku było Sonic Colors na Wii i Nintendo DS. Pierwsza wersja nawiązywała stylem rozgrywki do Sonic Unleashed, a druga to Sonic Rush. Obie odniosły sukces, wprowadzając Wispy, czyli różne power-upy w postaci kosmitów. W 2011 roku z okazji 20 urodzin serii wydano grę Sonic Generations, nad którą pracowano już od 2009. Gra korzystała z silnika Hedgehog Engine. Łączyła dwa style rozgrywki: klasyczny odpowiadający wczesnym tytułom z serii, oraz współczesny odpowiadający grom wydanym po tytułach z ery Dreamcast. Po sukcesie Sonic Generations w 2013 roku ukazała się gra Sonic Lost World. Korzystała z kilku poprzednich mechanik, jak Wispy, ale wprowadziła inny styl rozgrywki, nastawiony na parkour i przeskakiwanie miedzy platformami.
W 2017 roku ukazała się gra Sonic Mania, przywracając klasyczny styl rozgrywki znany z pierwszych gier z serii. W tym samym roku główną grą 3D była Sonic Forces, w której gracze po raz pierwszy otrzymali możliwość stworzenia własnej grywalnej postaci - Avatara. Poza nowym stylem rozgrywki Avatara, opierającym się na Wisponach, powróciły: współczesny Sonic, wykorzystujący Boost, oraz klasyczny Sonic z umiejętnościami podobnymi do tych z Sonic Manii.
W 2022 roku wydana została gra Sonic Frontiers. Łączy ona koncept otwartego świata (jako "Otwarta strefa") z klasycznym stylem rozgrywki w serii (poziomy w Cyberprzestrzeni).
Inne style rozgrywki[]
Niektóre gry cechują się zupełnie innym stylem rozgrywki od tego znanego z głównych gier. Pierwszym tego przykładem jest gra Sonic the Hedgehog Spinball, wydana w 1993 na Master System i w 1994 na Game Gear. Gra opiera się na wykorzystaniu Sonica jako kulki do gry w pinballa, więc nie jest klasyczną platformówką.
Na podstawie serii wydano wiele wyścigowych gier. Pierwszymi były Sonic Drift i Sonic Drift 2, w których postacie sterowały gokartami. Gra korzystała z grafiki 2D, ale gracz poruszał się w perspektywie pseudo-3D. W wydanym w 1998 Sonic R większość postaci ściga się pieszo, nie wliczając w to Doktora Eggmana i Amy Rose. Zapoczątkowana w 2006 roku seria Sonic Riders polega na ściganiu się różnych postaci na latających deskach o nazwie Extreme Gear. Wydano także dwie kolejne odsłony serii, Sonic Riders: Zero Gravity w 2008 i Sonic Free Riders w 2010. W grach Sonic & Sega All-Stars Racing (2010) i Sonic & All-Stars Racing Transformed (2012) oprócz Sonica i jego przyjaciół występuje wiele innych postaci Segi. Wszyscy ścigają się w odpowiednich pojazdach. Wyścigi są szybkie, dynamiczne, a w drugiej grze jazda jest urozmaicona poprzez możliwość transformowania auta w samolot lub łódź. W 2019 wydano także Team Sonic Racing, w którym postacie z głównej serii ścigają się w samochodach po torach z poprzednich dwóch odsłon jak i wielu nowych. Gra wprowadziła między innymi dostosowywanie pojazdów oraz mechaniki oparte na współpracowaniu z dwoma innymi członkami zespołu.
Ukazana w 1996 roku arkadowa gra o nazwie Sonic the Fighters była pierwszą bijatyką z serii. Osadzona w środowisku trójwymiarowym polegała na pokonaniu oponenta poprzez nokaut. Inna bijatyka o nazwie Sonic Battle została wydana w 2003 roku na Game Boy Advance. Postacie korzystały z dwuwymiarowych sprite'ów, natomiast poruszały się na trójwymiarowych planszach. Gra zawierała także elementy fabularne i RPG.
W 2000 roku wydano Sonic Shuffle - planszowo-karcianą grę w stylu Mario Party.
W 2009 roku Sonic po raz pierwszy został wprowadzony do gier RPG, za sprawą Sonic Chronicles: The Dark Brotherhood. Gra łączyła elementy odpowiednie dla tradycyjnych gier, turową walkę i fabułę.
Gry[]
Najważniejsze gry z serii ukazane w danym czasie.
Postacie[]
Od momentu pierwszego wystąpienia Sonica w 1991 roku w serii ukazało się wiele innych postaci. Wiele z nich zostało dodanych do grona głównych przyjaciół Sonica, część zaś wystąpiła epizodycznie. Postacie zyskały swoich fanów, a także przeciwników. Poniższa tabela zawiera znaczące postacie z serii, według kolejności w jakiej debiutowały.
Imię | Opis | Wygląd |
---|---|---|
Sonic the Hedgehog | Niebieski jeż, którego charakterystyczną i najbardziej rozpoznawalną umiejętnością jest możliwość poruszania się z super prędkością. Dysponuje również niezwykłą zręcznością i siłą. Potrafi zwijać się w kulkę i wykonywać przy tym różne ataki, m.in. Spin Jump, Spin Dash itd. Sonic jest arcywrogiem Eggmana. Wielokrotnie ratował różne światy, planety i wymiary od wszelkich zagrożeń. Sonic jest także właścicielem samolotu Tornado. Potrafi korzystać z mocy Szmaragdów Chaosu i transformować się w Super Sonica. | |
Doktor Eggman | Prawdziwe imię: Ivo Robotnik. Szalony naukowiec z niespotykanie wysokim IQ wynoszącym ponad 300 punktów. Eggman wykorzystuje swoją inteligencję do budowania armii robotów zasilanych przez zwierzątka, a także różnych machin zagłady. Czasami doktor wykorzystuje starożytne potwory w swoich planach. Jest arcywrogiem Sonica. Eggman nieustannie próbuje podbić świat, ale niebieski jeż i jego przyjaciele powstrzymują każdy plan doktora. Eggman porusza się zwykle w swoim Egg Mobile'u, który służy nie tylko do transportu, ale pełni funkcję kokpitu sterowniczego u innych robotów. Najważniejszymi dziełami doktora są: Death Egg, Egg Carrier, Egg Walker i Metal Sonic. | |
Miles "Tails" Prower | Żółty lis z dwoma ogonami, które pozwalają mu latać i wyprowadzać ciosy. W przeszłości był nękany przez inne zwierzęta, z powodu swojej odmienności. Tails poznał Sonica na Zachodniej Wyspie i od tamtego czasu trzyma się blisko jeża jako jego najbardziej zaufany przyjaciel. Początkowo lis miał problemy z uwierzeniem w siebie, ale z biegiem czasu udało mu się zdobyć nieco pewności. Wciąż jednak lubi się trzymać ze swoim najlepszym przyjacielem. Tails, podobnie jak Eggman, jest genialnym mechanikiem, ale nie wykorzystuje swojego talentu do zła. Lis zapewnia Sonicowi i jego przyjaciołom drobne ale przydatne gadżety. Często jest pilotem samolotu Tornado, który otrzymał do Sonica. Jego największymi dziełami są: Tornado 2, Cyclone, Tornado-1 i Miles Electric. | |
Amy Rose | Różowa jeżyca zakochana w Sonicu. Amy ma obsesję na punkcie poślubienia niebieskiego jeża. Mimo że bywa damą w opałach, w rzeczywistości potrafi o siebie zadbać i jest bardzo silna. Główną bronią Amy jest Młotek Piko Piko, duży młotek pozwalający jej wyprowadzać miażdżące ciosy. Amy została porwana przez Metal Sonica na Małej Planecie, skąd została uratowana przez Sonica. Od tamtego czasu towarzyszy jeżowi i jego przyjaciołom w wielu różnych przygodach. | |
Metal Sonic | Mechaniczna kopia Sonica, zbudowana przez Doktora Eggmana. Początkowo miał posłużyć do podboju Małej Planety, gdzie porwał również Amy Rose. Został tam po raz pierwszy zniszczony przez Sonica. Metal Sonic wielokrotnie powracał w kolejnych przygodach. Uzyskał miano jednego z najgroźniejszych wrogów niebieskiego jeża, ze względu na fakt że był najbliżej pokonania swojego pierwowzoru. Metal Sonic działał wspólnie z Eggmanem, a czasami buntował się i samodzielnie próbował podbić świat. | |
Knuckles the Echidna | Czerwona kolczatka, ostatni żyjący przedstawiciel swojego plemienia. Knuckles ma reputację jednej z najsilniejszych postaci z serii, dysponując również zdolnościami Szybowania i wspinania. Knuckles mieszka na Anielskiej Wyspie, gdzie jego zadaniem jest strzec Głównego Szmaragdu. Knuckles jest także poszukiwaczem skarbów. W przeszłości wielokrotnie padał ofiarą sztuczek Eggmana i był zmuszony walczyć z Soniciem. Obecnie Knuckles uodpornił się na manipulacje ze strony doktora i polubił niebieskiego jeża, stając się jednym z jego najbliższych przyjaciół. | |
Big the Cat | Fioletowy kot mieszkający razem ze swoim najlepszym przyjacielem Żabkiem w Mystic Ruins. Big spędza dni leniwie na odpoczywaniu albo łowieniu ryb, co jest jego hobby. Izoluje się od technologii i miejskiego życia, aby zaznać spokoju na łonie natury. Myśli wolno i jest głupkowaty. Big jest osobą o złotym sercu, gotową pomagać tym, którzy są w potrzebie. Często gubi Żabka i musi go szukać w różnych miejscach. | |
E-102 Gamma | Drugi robot z Serii E-100, zbudowany przez Doktora Eggmana. Gamma i jego bracia, m.in. E-101 Beta, E-103 Delta, E-104 Epsilon i E-105 Zeta zostali stworzeni jako elitarna załoga Egg Carriera. Otrzymali zadanie znalezienia dziwnej żaby z ogonem, która miała w sobie cenny Szmaragd Chaosu. Gamma jako jedyny wykonał zadanie, a jego bracia zostali wygnani przez doktora Eggmana. Gammą wstrząsnęło okrucieństwo doktora, który nie zawahał się nawet przed drastyczną przebudową E-101 Bety. Po tym jak został uratowany przez Amy podczas walki z Soniciem, Gamma poznał czym jest przyjaźń i postanowił uratować zwierzątka zasilające jego braci. Ostatecznie został zniszczony przez swojego brata w walce i wypełnił swoją misję, uwalniając zwierzę które zasilało również jego mechanizm. | |
Tikal | Pomarańczowa kolczatka, córka Pachacamaca, wodza Klanu Knucklesa. Tikal została wychowana przez swoją babcię na pacyfistkę, dążącą do pokoju między swoim klanem a innymi ludami. Tikal zaprzyjaźniła się z Chao i Chaosem. Kiedy jej ojciec zaatakował Ołtarz Szmaragdów w celu zagrabienia ich mocy, Tikal i wiele Chao zostało ciężko ranionych, co rozwścieczyło Chaosa. Potwór zniszczył prawie cały Klan Knucklesa, a Tikal powstrzymała go, zamykając się razem z nim w Głównym Szmaragdzie na kolejne 4000 lat. Kiedy Doktor Eggman uwolnił Chaosa, potwór chciał ponowie zniszczyć świat, ale został powstrzymany przez Sonica i jego przyjaciół, którym Tikal ukazywała wizje przedstawiające zagrożenie ze strony Chaosa. Po tych wydarzeniach Tikal i Chaos odeszli. | |
Chaos | Zmutowany Chao, którego ciało jest w całości zbudowane z energii Chaosu w stanie ciekłym, z wyjątkiem mózgu. Chaos przez wiele lat był strażnikiem Szmaragdów Chaosu i Chao. Zaprzyjaźnił się z Tikal, a kiedy Klan Knucklesa zaatakował jego podopiecznych, wściekł się i wybił niemal cały klan, zanim Tikal zamknęła go ze sobą w Głównym Szmaragdzie. 4000 lat później Doktor Eggman uwolnił go i zamierzał wykorzystać do podboju świata. Chaos początkowo współpracował z doktorem, ale potem zbuntował się i próbował samodzielnie zniszczyć świat. Ostatecznie Super Sonic zneutralizował jego gniew. Chaos, widząc że jego Chao wciąż żyją, postanowił odejść z Tikal. Właściwością Chaosa jest zdolność do rozciągania swojego ciała i rozpływania się w kałuże, a także dokonywania różnych ataków opartych na wykorzystaniu wody. Chaos posiada także siedem form, które uzyskuje wchłaniając Szmaragdy Chaosu. Jego najpotężniejszą formą jest Perfect Chaos. | |
Shadow the Hedgehog | Czarny jeż, Najpotężniejsza Forma Życia stworzona przez Profesora Geralda Robotnika, dziadka Eggmana na pokładzie Kosmicznej Koloni ARK w ramach Projektu Shadow. Shadow w przeszłości przyjaźnił się z Marią Robotnik, która zginęła w wyniku ataku żołnierzy. 50 lat później Shadow został przebudzony przez Doktora Eggmana i chciał wykonać wolę profesora Geralda, czyli zniszczyć świat, ale ostatecznie uratował go niemal przypłacając to życiem. Eggman uratował go, ale Shadow miał amnezję. Odzyskał wspomnienia w momencie kiedy Black Doom i jego kosmici zaatakowali świat. Wówczas wyszło na jaw, że Black Doom pomagał w stworzeniu Shadowa. Po zniszczeniu swojego prawdziwego stwórcy Shadow uhonorował Geralda i Marię, a następnie porzucił swoją przeszłość. Shadow swoimi umiejętnościami dorównuje Sonicowi, a w niektórych aspektach go przewyższa. Shadow może korzystać z wielu mocy opartych na energii Chaosu, takich jak: Kontrola Chaosu, Włócznia Chaosu, czy Wybuch Chaosu. Jest praktycznie niezniszczalny, super szybki, silny i nieśmiertelny. Jest cichy i zamknięty w sobie, woli przebywać w samotności, bywa arogancki. Shadow jest brutalny wobec wrogów, ale dla swoich przyjaciół jest w stanie zrobić wszystko. Czarny jeż jest jednym z największych rywali Sonica, z którym lubi toczyć różne pojedynki o to, kto jest najsilniejszy. | |
Rouge the Bat | Nietoperzyca, złodziejka klejnotów i agentka rządowa pracująca dla Prezydenta. Rouge jest zagadkowa i przebiegła. Posiada wszystkie umiejętności niezbędne dla łowczyni skarbów. Potrafi szybować, latać, kopać. Czasami do osiągania swoich celów wykorzystuje umiejętności uwodzicielskie. | |
Cream the Rabbit & Cheese | Dziewczynka, króliczka, córka Vanilli. Cream została wychowana przez swoją matkę jak księżniczka. Z tego powodu jest miła, uprzejma i wie jak sie zachowywać. Cieszy się prostymi rzeczami w życiu, jak zbieranie kwiatków, czy rysowanie, ale od kiedy została uratowana przez Sonica od Doktora Eggmana lubi także wyruszać na różne przygody. Cream jest przyjaciółką Chao, a jej najlepszym przyjacielem jest Cheese. Cream i Cheese są nierozłączni i zawsze wyruszają razem na nowe wyprawy. Cream posiada długie uszy, które pozwalają jej latać, a Cheese może jej posłużyć do ataku. Cream jest dla Amy i Blaze kimś takim jak Tails dla Sonica. Nie pochwala przemocy, co odegrało ważną rolę w trakcie jej przyjaźni z Emerlem. Cream zaprzyjaźniła sie z robotem, ale ten niestety został zniszczony. Doktor Eggman zbudował Gemerla z danych pozostawionych po Emerlu i po przeprogramowaniu maszyny przez Tailsa, Gemerl stał sie bardzo dobrym przyjacielem Cream. | |
Emerl | Gizoid, robot potrafiący kopiować ataki i umiejętności swoich oponentów. Początkowo Doktor Eggman próbował go wykorzystać, ale z powodu braku wiedzy o jego włączaniu, porzucił go. Sonic znalazł później Emerla i nadał mu imię. Robot dorastał i wychowywał się w środowisku Sonica i jego przyjaciół, przyjmując od nich nie tylko umiejętności, ale i również cechy charakteru. Został zniszczony przez Sonica, po tym jak jego system zmusił go do zniszczenia świata. Jego nowszą wersją jest Gemerl, którego Eggman stworzył na podstawie pozostałych po Emerlu danych. | |
Espio the Chameleon | Kameleon, inteligentny wojownik ninja. Espio pracuje w agencji detektywistycznej Chaotix, gdzie zastosowanie znajdują jego umiejętności bojowe i kamuflażu. Espio potrafi stawać się całkowicie niewidzalnym, co pasuje do jego kredo: żyć i umierać w cieniach. Jest cichy i zdyscyplinowany. | |
Vector the Crocodile | Krokodyl, szef agencji detektywistycznej Chaotix. Mimo swojej postur Vector jest inteligentnym detektywem, zdolnym do rozwiązywania bardzo zawiłych spraw. Często przyczynia się do zdradzenia kluczowych elementów fabuły. Vector dysponuje wielką siłą i wytrzymałością fizyczną, a także zdolnością zabójczego oddechu. Lubi żuć gumy balonowe i słuchać muzyki. Jego hobby to granie w zespole. Mimo że jego agencji nie zawsze powodzi się najlepiej, Vector często udziela swoim przyjaciołom i tym, którzy są w potrzebie, darmowych usług, choć i tak woli otrzymywać zapłatę. Zgodnie z zasadami agencji nie odrzuca się pracy, za którą się płaci. | |
Charmy Bee | Pszczoła pracujący w agencji detektywistycznej Chaotix. Charmy bywa irytujący i natrętny. Jest nadpobudliwy i ekscytuje się nawet drobnymi rzeczami. Charmy pracuje jako zwiadowca dla organizacji. Potrafi latać, a także korzystać ze swojej zabójczej broni: żądła. Jego idolem jest Shadow. | |
E-123 Omega | Ostatni robot z serii Serii E-100, zbudowany przez Doktora Eggmana. Omega otrzymał zadanie pilnowania uśpionego Shadowa, którego uratował jeden z robotów doktora. Eggman szybko porzucił Omegę, na rzecz zbudowania nowej armii robotów. Omega został przebudzony przez Rouge, kiedy ta włamała się do bazy. Od tego momentu Omega poprzysiągł sobie że zniszczy Doktora Eggmana, a także jego roboty. Często można go zobaczyć w towarzystwie Shadowa i Rouge. Omega jest najpotężniejszym z robotów z serii E-100, co napawa go dumą. Uważa się za największego z robotów doktora i demonstruje swoją siłę. Omega posiada dużą siłę, wytrzymałość, a także cały arsenał broni ukryty w jego ramieniu. | |
Blaze the Cat | Kotka, księżniczka pochodząca z Wymiaru Sol. Blaze dysponuje zdolnościami pirotechnicznymi, których nie mogła w przeszłości kontrolować, dlatego była zmuszona żyć w samotności. Po przybyciu do świata Sonica Blaze poznała Cream i wtedy udało jej się zrozumieć istotę prawdziwej przyjaźni. W swoim wymiarze Blaze jest strażniczką Szmaragdów Sol i Jeweled Sceptera. Swoją pracę traktuje bardzo poważnie i zwykle woli działać samotnie. Od czasu kiedy poznała Sonica nie wzgardzi jednak ewentualną pomocą. Jej arcywrogiem jest Eggman Nega. | |
Doktor Eggman Nega | Pochodzący z przyszłości potomek Doktora Eggmana. Eggman Nega początkowo przedstawił się jako odpowiednik Eggmana z Wymiaru Sol. Początkowo współpracował z Eggmanem, ale później wrócił do przyszłości i chciał ją zmienić. Ponieważ nieustanne porażki Doktora Eggmana zniszczyły dobre imię rodziny Robotników, Eggman Nega chciał najpierw wyeliminować Eggmana. Jednakże został ostatecznie pokonany przy próbie przebudzenia Ifrita, potwora z innego wymiaru, po czym utknął w tym wymiarze na dobre. Arcywróg Blaze i Silvera. | |
Jet the Hawk | Zielony jastrząb, przywódca grupy złodziei znanych jako Babylon Rogues. Jet do perfekcji opanował sztukę jazdy na Extreme Gear i jest jednym z rywali Sonica. Przodkowie Jeta pochodzili z innej planety, ale musieli ją opuścić na pokładzie Ogrodu Babilonu. Jet kilkakrotnie brał udział w wyścigach Extreme Gear, aby dowieść Sonicowi swojej szybkości. Jest arogancki i przepełniony pewnością siebie. | |
Wave the Swallow | Fioletowa jaskółka o bardzo wysokim IQ. Samodzielnie potrafi zaprojektować w pełni sprawną i do tego bardzo dobrą Extreme Gear. Jest jedną z człońkiń Babylon Rogues. Odznacza się najwyższą inteligencją w całej organizacji. Jej rywalem jest Tails. | |
Storm the Albatross | Szary albatros należący do grupy złodziei znanych jako Babylon Rogues. Storm dysponuje wielką siłą, która pozwala mu konkurować z Knucklesem. Zwykle ich pojedynki nie ograniczają się do używania brutalnej siły, ale i również umiejętności jazdy na Extreme Gear. Storm jest prawą ręką Jeta, mimo swojej niskiej inteligencji i niezdarności. | |
Silver the Hedgehog | Biały jeż pochodzący z przyszłości oddalonej o 200 lat w przód od czasów Sonica. Silver urodził się w zdewastowanym postapokaliptycznym świecie, nawiedzanym przez istotę znają jako Iblis. Silver i Sonic mają skomplikowną przeszłość: Silver chciał zabić Sonica, ponieważ myślał że niebieski jeż odpowiadał za przebudzenie Iblisa. Ostatecznie obaj pogodzili się i wspólnie pokonali potwora, ale Silver stanął przed zagrożeniem ze strony Doktora Eggmana Nega, który zniszczył przyszłość wykorzystując Ifrita. Ostatecznie Silver na dobre odmienił przyszłość, kiedy pokonał Ifrita, a Eggman Nega został uwięziony w innym wymiarze. Mimo trudnego dzieciństwa, Silver jest pozytywnie nastawiony do życia i do końca walczy o lepszą przyszłość. | |
Marine the Raccoon | Kobieta-szop pochodząca z Wymiaru Sol. Od zawsze marzyła o zostaniu kapitanem własnego statku i morskich żeglugach. Jej marzenia spełniły się, kiedy poznała Sonica, Tailsa i Blaze, i razem z nimi pokonała piratów Eggmana Nega. Marine jest nadpobudliwa i niezrównoważona. Jest także niecierpliwa. Jej największym strachem są duchy. Marine udało się wybudować własny skuter wodny, SS Super-Marine, który jest początkiem jej kariery kapitana. | |
Chip | Chip, tak naprawdę Light Gaia to starożytna istota spoczywająca w głębi Ziemi. Chip budzi się co kilka milionów lat, aby ocalić świat przed Dark Gaią, który chce go zniszczyć. Chip ma postać małego latającego stworzenia, ale może się przemienić w Gaia Colossusa, składającego się z różnych Świątyń Gai. Chip poznał Sonica, kiedy on i Dark Gaia zostali przedwcześnie przebudzeni przez Doktora Eggmana, w ramach jednego z planów podboju świata. Chip stracił wtedy swoją pamięć, ale odzyskał ją i pomógł Sonicowi ocalić świat. Po ponownym zaśnięciu w jądrze Ziemi, Chip zostawił po sobie bransoletę, za pośrednictwem której miał odtąd towarzyszyć Sonicowi przez cały czas. Chip jest wesoły, fascynuje go uprzejmość ludzi na świecie. Uwielbia jedzenie, szczególnie lody i czekoladę. | |
Orbot & Cubot | Dwaj mechaniczni pomocnicy Doktora Eggmana. Orbot jest czerwonym, kulistym robotem. Stara się być uprzejmy dla doktora, ale w rzeczywistości nie lubi go i wolałby być pomocnikiem Sonica. Kiedy nadarza się okazja lubi zadrwić sobie z doktora. Jego wspólnik, Cubot, jest żółtym, kwadratowym robotem. Cubot jest niezbyt rozgarnięty i niezdarny. Ma tendencję do zmieniania swojego głosu, przez zepsucie chipa głosowego, czym irytuje Eggmana. |
Muzyka[]
Muzyka jest jednym z aspektów, które uczyniły serię popularną. Ścieżkę dźwiękową do pierwszych dwóch gier skomponował Masato Nakamura. Autorem muzyki do pierwszego 8-bitowego tytułu jest Yuzo Koshiro, znanego m.in. z Ys/Streets of Rage. Do kolejnych gier większość muzyki skomponowało Wavemaster. Jedne z ich pracowników, Jun Senoue, dołączył potem do zespołu Crush 40, który odpowiadał za wiele znanych wokalnych utworów z serii m.in. Open Your Heart z Sonic Adventure, Live and Learn z Sonic Adventure 2, Sonic Heroes i What I'm Made Of... z Sonic Heroes, a także I Am... All of Me z Shadow the Hedgehog i kilka późniejszych coverów z innych gier. Richard Jacques, wielokrotnie komponujący muzykę do gier Segi, stworzył soundtrack do Sonic R i Sonic 3D Blast na Saturn/PC. Innym istotnym kompozytorem muzyki jest Tomoya Ohtani. Od lat tworzy muzykę dla serii. Stworzył ścieżkę do m.in. Sonic Lost World, Sonic Forces czy Sonic Frontiers.
Inne media[]
Seria Sonic the Hedgehog dorobiła się licznych spin-offów w różnych mediach, jak seriale i filmy animowane, lub komiksy. Zawarte w nich treści nawiązują do serii, ale nie są z nią ściśle powiązane. Zdecydowana większość z nich osadzona jest w innym uniwersum. W zachodnich mediach często pojawia się Mobius, co jest nazwą świata w którym mieszkają Sonic i jego przyjaciele w niektórych komiksach i serialach.
Animacje[]
Pierwsze trzy seriale animowane z udziałem niebieskiego jeża zostały wyprodukowane przez DiC Productions (obecnie DHX Media), przy współpracy z Sega of America.
Adventures of Sonic the Hedgehog[]
- Osobny artykuł: Adventures of Sonic the Hedgehog
Adventures of Sonic the Hedgehog (w skrócie AoStH) został po raz pierwszy wyemitowany we wrześniu 1993 roku. Serial przedstawia potyczki Sonica i Tailsa ze złym Doktorem Robotnikiem i jego armią badników. Akcja osadzona jest na planecie Mobius. Serial jest luźno oparty na grach z serii, ponieważ te wciąż były nowe i brakowało w nich rozbudowanej i głębszej fabuły.
Sonic the Hedgehog "SatAM"[]
- Osobny artykuł: Sonic the Hedgehog (serial)
Emitowany od września 1993 do czerwca 1995 roku serial nazwany Sonic the Hedgehog zawierał mroczniejszą i bardziej poważną fabułę, w porównaniu do Adventures of Sonic the Hedgehog. Aby odróżnić serial od serii gier, fani zaczęli posługiwać się skrótem SatAM, ponieważ serial nadawano w sobotę rano (ang. saturday morning). Wydarzenia przedstawione w serialu skoncentrowane są wokół walki Sonica i jego przyjaciół, należących do ruchu oporu, przeciwko siłom złego Doktora Robotnika.
Sonic Underground[]
- Osobny artykuł: Sonic Underground
Ostatni serial wyprodukowany przez DiC nosi tytuł Sonic Underground. Wyemitowano jednak tylko jeden sezon serialu, w latach 1998 - 1999. Z 65 wyprodukowanych odcinków serialu ukazało się 40. Fabuła serialu podobna jest do wydarzeń przedstawionych w Sonic SatAM. Doktor Robotnik podbija całą planetę Mobius, a Sonic i jego rodzeństwo podróżują po świecie, aby go pokonać. Szukają również swojej matki, która była królową Mobius i musiała ukrywać się po dojściu Robotnika do władzy. Jest to również jedyny serial animowany na podstawie serii, w którym nie pojawia się Tails.
Sonic the Hedgehog: The Movie[]
- Osobny artykuł: Sonic the Hedgehog: The Movie
W 1996 w Japonii wyprodukowano dwuczęściowy film OVA o nazwie Sonic the Hedgehog: The Movie, a zdubbingowano w 1999 roku w Ameryce Północnej. W filmie oprócz Sonica, Tailsa, Knucklesa i Doktora Robotnika wystąpił Metal Sonic, oraz kilka postaci ludzi. Akcja osadzona jest na Planet Freedom, którą Doktor Robotnik próbuje podbić przy wykorzystaniu swojego najnowszego dzieła - Metal Sonica.
Sonic X[]
- Osobny artykuł: Sonic X
Najdłużej emitowanym serialem z serii, wliczając w to powtórki, było anime Sonic X, zapoczątkowane w 2003 roku. Fabuła serialu opierała się na wydarzeniach przedstawionych w grach Sonic Adventure, Sonic Adventure 2 i częściowo Sonic Battle. Sukces serialu był na tyle duży, że z planowanych początkowo 52 odcinków powstało łącznie 78, choć ostatnia seria nigdy nie została wyemitowana w Japonii. Serial podzielony jest na trzy sezony. W pierwszym Sonic i jego przyjaciele zostają przeniesieni ze swojego świata na planetę ludzi, gdzie poznają zwyczaje i powoli asymilują się z ludnością. Głównym wątkiem w tym sezonie jest poszukiwanie siedmiu Szmaragdów Chaosu, które mają zapewnić niebieskiemu jeżowi i jego przyjaciołom powrót do swojego świata. Doktor Eggman próbuje im w tym przeszkodzić, wykorzystując różne roboty. W sezonie drugim część świata Sonica przenosi się do świata ludzi. Wydarzenia przedstawione w serialu są w większości adaptacjami gier Sonic Adventure i Sonic Adventure 2, oraz Sonic Battle. Sezon kończy się powrotem Sonica do jego świata. W trzecim sezonie bohaterowie ruszają w kosmos, aby powstrzymać Metarexy przed zniszczeniem znanej dotychczasowo galaktyki.
Sonic Boom[]
- Osobny artykuł: Sonic Boom (serial)
W latach 2014-2017 nadawano trójwymiarowy serial o tytule Sonic Boom. Sonic i jego przyjaciele przeszli zmianę wyglądu i różnią się od swoich poprzednich wcieleń. Serial posiada prostą fabułę: Sonic i jego przyjaciele walczą z Doktorem Eggmanem o wolność wyspy Bygone Island. Tematyka serialu koncentruje się bardziej na komediowych aspektach i posiada niewielką ciągłość fabularną, podobnie jak Adventures of Sonic the Hedgehog. Obok serialu powstawała również osobna seria gier. Odcinki trwały średnio po 11 minut.
Sonic Prime[]
- Osobny artykuł: Sonic Prime
W roku 2022 miała miejsce premiera serialu animowanego Sonic Prime, na platformie Netflix. Skupia się na jeżu Sonicu, który podczas walki z Doktorem Eggmanem niszczy Pryzmat Paradoksu i trafia do dystopijnej wersji swojego świata. Przemierzając Odłamkowersum, szuka sposobu na przywrócenie pierwotnego stanu rzeczy. Według twórców, serial jest częścią świata gier[3].
Filmy[]
- Osobny artykuł: Sonic the Hedgehog (seria filmów)
W 2020 roku premiery doczekał się hybrydowy film łączący techniki CGI z Live Action Sonic. Szybki jak błyskawica. Początkowo za produkcję filmu, gdy jeszcze nie posiadał ujawnionego tytułu, odpowiadało studio Sony, ale ostatecznie Paramount Pictures przejęło prawa do produkcji. Film opowiada o życiu Sonica na Ziemi, po tym jak został zmuszony opuścić swoją rodzimą planetę, gdzie różni złoczyńcy próbowali zdobyć jego moce. W filmie Sonic sprzymierza się z szeryfem miasteczka Green Hills, Tomem Wachowskim, w celu odzyskania otwierających portali pierścieni i pokonaniu złego Doktora Robotnika, który chce wykorzystać moce Sonica do podboju świata. W kwietniu 2022 roku premierę miała kontynuacja filmu o nazwie Sonic 2. Szybki jak błyskawica. Zapowiedziana została także produkcja trzeciej części filmowej, a na 2024 rok premiera serialu Knuckles.
Komiksy[]
Archie Comics[]
- Osobny artykuł: Sonic the Hedgehog (komiks Archie Comics)
W latach 1993-2017 Archie Comics publikowało komiksy na podstawie serii oraz poboczne serie, ale wszystkie osadzone w tym samym uniwersum. Komiks łączył w sobie elementy znane z gier, serialu SatAM i wielu innych wcieleń niebieskiego jeża. Główny wątek opierał się na walce Sonica i jego przyjaciół z odbudowanego Królestwa Acorn z siłami Doktora Eggmana. Komiks wykorzystywał również wiele innych postaci i złoczyńców. Niektóre są znane z gier, a wiele innych zostało stworzonych na potrzeby komiksu. Była to jak dotąd najdłużej publikowana seria komiksowa z serii, a także w historii komiksów na podstawie gier.
Na podstawie serialu Sonic X powstała seria komiksów o tej samej nazwie, publikowanych również przez Archie Comics. Seria rozpoczęła się we wrześniu 2005 roku. Początkowo planowano podzielić serię na cztery części, ale z powodu pozytywnego odbioru przedłużono ją. Komiks jest unikatowy pod tym względem, że nie opiera się na grach, a na serialu animowanym. Jego akcja rozgrywa się w innym, rozszerzonym uniwersum. Wykorzystuje postacie i miejsca znane z pierwszego sezonu Sonic X, a także z adaptacji Sonic Adventure.
Sonic Universe, również publikowane przez Archie Comics, było najbardziej znanym spin-offem głównej serii komiksów. Zwykle główną rolę odgrywały w nich postacie drugoplanowe w głównej serii. Obie serie były ze sobą powiązane.
Podobnie jak w przypadku Sonic X powstała również seria komiksów na podstawie Sonic Boom.
Sonic the Comic[]
- Osobny artykuł: Sonic the Comic
Fleetway Editions publikowało swoją własną serię komiksów o nazwie Sonic the Comic, od 1993 do 2002. Sonic, Tails i ich przyjaciele zostali wysłani sześć miesięcy w przyszłość. W tym czasie Doktor Robotnik wykorzystał ich nieobecność i podbił całą planetę Mobius. Sonic i jego przyjaciele zeszli do podziemia, aby uformować ruch oporu o nazwie freedom fighters, a następnie pokonać Robotnika. Z powodu agresywnych cięć budżetowych, od numeru 184 komiksy powtarzały wątki fabularne znane z poprzednich wydań. Internetowy fanowski komiks znany jako STC-Online kontynuował fabułę serii od numeru 224. Został pozytywnie przyjęty przez fanów i oryginalnych twórców Sonic the Comic.
IDW Publishing[]
- Osobny artykuł: Sonic the Hedgehog (komiks IDW Publishing)
Od kwietnia 2018 roku publikowane są numery komiksu wydawnictwa IDW Publishing. Uniwersum komiksów osadzone jest w świecie niemal identycznym do tego przedstawionego z gier, aż do gry Sonic Forces. Komiksy kontynuują wydarzenia ze wspomnianej gry, nawiązując także do innych tytułów z serii, oraz przywołując znane i popularne postacie. W założeniu twórców, jest on spójny ze światem gier i łączy się z nim[4].
Inne[]
Przed Archie Comics, przez wydawnictwo Shogakukan publikowana była manga Sonic the Hedgehog. Jej autorami byli Kenji Terada i Sango Norimoto. Mangę zaczęto publikować w 1992 roku. Główną rolę odgrywał w niej chłopiec-jeż Nicky, który mógł transformować się w Sonica. Przeważnie Sonic i Tails walczą z Doktorem Robotnikiem.
Krytyka[]
Seria Sonic the Hedgehog stała się natychmiastowym sukcesem od momentu ukazania się jej w 1991 roku. Od tamtego czasu stała się najbardziej znaną serią gier. Zajmuje miejsce na liście najlepiej sprzedających się serii gier, z 1,6 miliarda sprzedanych i/lub pobranych kopii do 2023 roku[5]. Sonic the Hedgehog wygrała wiele nagród m.in. Outstanding Contribution, od Golden Joystick jako pierwsza seria w historii, która wygrała tę nagrodę. Wiele gier otrzymało nagrody za najlepszą grafikę, muzykę, czy rozgrywkę. Seria pobiła także siedem rekordów Guinnessa w 2008 roku, głównie: Najlepiej sprzedająca się gra na konsole Segi, Najdłużej prowadzona seria komiksów na podstawie gry, czy Najlepiej sprzedająca się kompilacja retro gier (dla Sonic Mega Collection). W 2010 roku przyznano jej miejsce 15 z 50 na liście najlepszych serii gier. W grudniu 2006 roku IGN nagrodziło Sonica 19 miejscem na liście najlepszych serii powstałych kiedykolwiek. Przyznano wówczas, że nowszym grom 3D brakuje kilku aspektów, ale nie są one w stanie przekreślić pozycji serii.
Poza licznymi pochwałami seria jest jednocześnie kontrowersyjna, częściowo ze względu na swoich fanów. Z dużą krytyką spotkało się przejście serii w 3D. Przedstawiony tam styl rozgrywki odbiegał od wyznaczonego przez poprzednie gry. Pod koniec 2010 roku Sega skreśliła ze swojej listy gry, które otrzymały oceny poniżej przeciętnych np. Sonic the Hedgehog z 2006 roku, w celu zwiększenia wartości najnowszych produktów, które spotkały się z pozytywnymi ocenami (Sonic the Hedgehog 4 i Sonic Colors). Gra Sonic Free Riders i kilka pobocznych produkcji otrzymało nagrody najgorszej gry roku od ScrewAttack, a seria otrzymała wówczas miejsce na liście serii które powinny umrzeć od Yahoo!. GameTrailers określiły Sonica jako najgorszą serię powstałą kiedykolwiek. Wielu uważało, że Sonic zapomniał o formule, która pozwoliła mu wejść na rynek gier i stać się hitem.
Mimo negatywnych opinii, seria nadal ma silną pozycję wśród graczy na całym świecie i znana jest ze swoich wspierających fanów.
Ciekawostki[]
- W styczniu 2021 roku oficjalne konto serii w serwisie X (poprzednio Twitterze) opublikowało oświadczenie potwierdzające, że "wszystko jest kanoniczne"[6]. Późniejsze komentarze zawarte w Sonic the Hedgehog Encyclo-speed-ia wyjaśniły, że oznaczało to, iż postacie, przedmioty i wydarzenia, które były już częścią kanonu serii, mogą mieć różne wersje w zależności od gry i/lub komiksu, lub mogą dodatkowo wyjaśniać kanoniczność innych postaci, przedmiotów i wydarzeń.
Przypisy
- ↑ Patrick Hogan: Saying Farewell To Three Decades of Weird Sonic the Hedgehog Comics (ang.). kotaku.com, 24 lipca 2017. [dostęp 23 stycznia 2024].
- ↑ Jennifer Mass: Sonic the Hedgehog Animated Series 'Sonic Prime' Ordered at Netflix (ang.). thewrap.com, 1 lutego 2021. [dostęp 23 stycznia 2024].
- ↑ Josh Coulson: Sonic Prime Producer Says The Show Is Canon To The Main Series (ang.). thegamer.com, 16 grudnia 2022. [dostęp 23 stycznia 2024].
- ↑ William Pagent: Sonic Frontiers Made Comic-Exclusive Tangle the Lemur Canon (ang.). cbr.com, 13 listopada 2022. [dostęp 23 stycznia 2024].
- ↑ Jeffrey Rousseau: Sonic The Hedgehog franchise moved 1.6bn units (ang.). gamesindustry.biz, 2 listopada 2023. [dostęp 23 stycznia 2024].
- ↑ @sonic_hedgehog: Sonic the Hedgehog w serwisie X: „Everything is canon.” (ang.). twitter.com, 15 stycznia 2021. [dostęp 16 lutego 2024].